Inhoud caddie

Het concept van de 'open golfclub'

De 'open golfclub' is de golfclub van de toekomst. Wat is de gedachte achter een open golfclub en wat zijn de voordelen ervan?

In de algemene vergadering van mei 2023 sprak Richard Kooloos, op dat moment nog NGF-bestuurslid Duurzaam beheer, over de campagne Welcome to the club. Kooloos betoogde dat het bijstellen van het imago van golf  een veel grotere reikwijdte heeft dan enkel meer golfers vinden. "Welcome to the club moet bijdragen aan de imagoverandering bij niet-golfers die noodzakelijk is voor het voortbestaan van golf, voor het behoud van het maatschappelijk draagvlak." Het is volgens het NGF-bestuuslid belangrijk om in gesprek te treden met buren en lokale overheden en om de prachtige natuur die wij beheren te delen.

De boodschap van Kooloos, die hier te lezen is, raakt de filosofie van de 'open golfclub' die haar oorsprong heeft in Zweden. Zeker in Nederland, waar ruimte schaars is, is de open golfclub de golfclub van de toekomst. 'Open' betekent onder meer dat de club meerwaarde biedt voor de omgeving, inclusief is en maatschappelijk verantwoord opereert. Ole Skarin, die betrokken was bij de open golfclub-visie van de Zweedse golffederatie, formuleert het zo: "Wie kan er beter bepalen wat er moet gebeuren met de inrichting van het landschap dan de bewoners van de dorpen en de steden? Met de wensenlijst van de omgeving sta je ijzersterk richting de politiek. Wil je er als golfbaan over 30 jaar nog zijn, zul je de dialoog wel aan moeten gaan. Niet in de laatste plaats om iedereen rondom de baan letterlijk een gevoel te geven bij wat 'daar achter die hekken' gebeurt."

In dit artikel lichten we toe wat een open golfclub betekent en geven we tips hoe je vereniging of baan optimaalt profiteert van een open karakter.

Open staan voor je leden

Een open gofclub staat allereerst open voor de behoeften van haar leden, om deze golfers te behouden. Dat betekent vragen stellen en luisteren. Dat kan aan de hand van het onderzoeksprogramma Players 1st, de Wensenenquete sportief beleid en het onderzoek naar productdifferentiatie. Het is van belang dat banen en clubs producten hebben die passen bij wat (nieuwe) leden wensen en willen betalen.

Zoals in een ouder meerjarenbeleidsplan van de NGF verwoord: "Golf is in brede zin in veel gevallen niet toegankelijk. Dat zit hem in de aard van de sport (moeilijk, ingewikkelde regels, eeuwenoude tradities, handicapsysteem, etc.) maar ook in de manier waarop golf in Nederland is georganiseerd. Denk daarbij aan het gesloten karakter van veel clubs (geen ‘open club'-filosofie), een te eenzijdig aanbod (tariefstructuren) en de organisatiestructuur van accommodaties. Het ontbreken van één loket (golfpro’s, horeca, vereniging, baanmanagement, etc.). De golfer staat niet centraal. Zowel de sport zelf als de accommodaties zullen (nog) meer open moeten staan om in te spelen op de veranderde en diverse vraag van de individuele golfer. Als alle belangrijke partijen in de markt (clubs, banen, pro’s en hun overkoepelende organisaties) erin slagen golf toegankelijker en laagdrempeliger te maken, kun je (groepen) mensen aanspreken die nu niet bereikt worden. Veel mensen denken niet aan golf als sport totdat ze er serieus mee aan de slag gaan en de sterke kanten ontdekken."

Een open golfclub staat open voor de leden én familie van deze leden, bijvoorbeeld niet-golfende ouders die hun kinderen naar een golfles brengen of niet-golfende kinderen die meegaan met hun golfende ouders.

Open staan voor de samenleving

Een open golfclub staat open voor de samenleving, de buurt, de omgeving. Een golfclub die een geïsoleerd bestaan leidt, mist kansen en verliest maatschappelijk draagvlak. 

Een open golfclub is zich goed bewust van de sociale en maatschappelijke waarde van de golfsport. Golf heeft gezondheidsvoordelen op fysiek, mentaal en sociaal gebied. Golfclubs kunnen daarom een rol spelen in de oplossing voor hedendaagse maatschappelijke uitdagingen (gebrek aan beweging, vergrijzing, eenzaamheid). De waarde van golf biedt golfclubs de kans om meerwaarde te bieden voor de samenleving en daar veel voor terug te krijgen, maar dan is het wel nodig dat de golfclub zich openstelt. Gemeenten zijn in het algemeen niet goed op de hoogte van de sociale en maatschappelijke voordelen van golf, dus het is belangrijk om beleidsmakers hierop te wijzen. Het rapport De waarde van golf (zie hieronder) is voor clubs een marketingtool om de impact van golf aan te tonen.

Een open golfclub is verbonden met de samenleving. Een open club staat midden in de maatschappij. Bij veel golfclubs en andere sportclubs is daar nauwelijks sprake van. Dat botst met een belangrije ontwikkeling in de samenleving dat open gemeenschappen 'in' zijn en gesloten varianten 'uit'. Of je nu enigszins exclusief wil zijn of voor iedereen: toegankelijkheid, transparantie en verantwoordelijkheid nemen zijn in beide varianten noodzakelijk.

Een golfclub vindt een partner in de maatschappij, gemeente en overheid als de vereniging een afspiegeling van de samenleving is, als iedereen kan en mag meedoen - ongeacht handicap, opleiding, etniciteit of seksuele voorkeur, als het leden- en vrijwilligersbestand divers is, als de vereniging sport voor iedereen aantrekkelijk, toegankelijk en leuk maakt en als er uitgebreid aanbod van sociale activiteiten is.

Voorbeelden:

Gerelateerd:

Multifunctioneel gebruik van het terrein

Golf heeft een enorme troef in handen. De golfbanen in Nederland beslaan bijna 11.000 hectare en zijn voor een groot deel natuur. Op elke golfbaan is sprake van meervoudig ruimtegebruik: ruimte voor golf en voor natuur. Maar er is ook vaak sprake van recreatief medegebruik? Golfbanen kunnen veel meer zijn dan alleen maar een plek waar gegolfd wordt en waar biodiversiteitsontwikkeling plaatsvindt: de open golfclub. Een open golfclub streeft naar (recreatief) medegebruik, want dan heeft het golfterrein extra meerwaarde voor het hele omliggende gebied. Voorbeelden:

  • Het restaurant en terras zijn ook toegankelijk voor fietsers, wandelaars, ruiters en andere bezoekers
  • Het aanleggen van openbare fiets- en wandel- op of langs het golfterrein. Mogelijk ook ruiterpaden, visgebieden, zwemvijvers.
  • Bewegings- en natuureducatie (voor schoolleerlingen).
  • Een aanbod voor ouderen met naast golf ook andere bewegingsvormen zoals fietsen of joggen.
  • Vergaderruimtes beschikbaar stellen aan lokale organisaties.
  • Het aanbieden van minigolf of jeu de boules.
  • Voetgolf- of discgolfactiviteiten.

In het rapport Een golfbaan natuurlijk! De bijdrage van golfbanen aan de ontwikkeling van natuur, landschap en recreatief medegebruik wordt gemeld dat er met name in de Randstad en bij andere steden een tekort aan wandel- en fietsmogelijkheden is. Niet onbelangrijk is deze conclusie: "Recreatief medegebruik op een golfbaan zal de recreatieve druk op eventueel naastgelegen kwetsbaarder gebieden verminderen."

De kansen die een clubhuis biedt

Het clubhuis en de horeca op een golfterrein zijn een enorme meerwaarde die golfclubs kunnen bieden. Op een open golfclub zijn niet-golfers ook welkom om te genieten van de horeca in het clubhuis. Dit heeft veel voordelen, voor de clubs en voor mensen in de regio:

  • het is goed voor de exploitatie;
  • het is goed voor de bekendheid van de golfclub in de regio;
  • gasten kunnen eten en drinken temidden van groen;
  • golfhoreca heeft vaak een goede kwaliteit/prijsverhouding;
  • een golfbaanclubhuis is een professionele accommodatie en biedt een sociale en veilige omgeving.

Ook voor feesten en partijen zijn golfbaanclubhuizen vaak uitermate geschikt. Met het installeren van een grote televisie of een projectiescherm in het clubhuis waarop sport gekeken kan worden, biedt de golfclub een toegevoegde waarde.

Een divers bestuur

Een open golfclub heeft een uitgebalanceerde mix bestuurders. Diversiteit in het bestuur dus (én in de commissies). Mannen en vrouwen, hoge en lager opgeleiden, oud en jong. Het netwerk van het bestuur is dan ook divers. Het is met name van belang om op zoek te gaan naar jonge bestuurders, om een betere aansluiting te hebben met jongeren en jeugd. De golfwereld kenmerkt zich op dit moment nog door veel bestuurders en vrijwilligers van 50-plus. Zij vertegenwoordigen een belangrijk deel van de huidige golfers maar niet de toekomstige generatie. Lees meer op de Caddie-pagina Bestuurlijke vernieuwing.

Maatschappelijk verantwoord beheer

Een open golfclub opereert maatschappelijk verantwoord. Om dit aan te tonen, doorloopt de club het traject van OnCourse Nederland en GEO-certificering. Het GEO-duurzaamheidsprogamma ondersteunt golfclubs en -banen om bewust om te gaan met natuur en milieu en maatschappelijk verantwoord te ondernemen. De samenleving verwacht goed beheer van golfbanen. Als je golfclub zich bewijst als een goed en duurzaam beheerder van mooie natuur heeft je vereniging daar veel baat bij.

Voorbeelden

Hier volgen voorbeelden van wat een golfterrein kan aanbieden aan de regio.

  • Wandel- en fietspaden door en langs de golfbaan.
  • Het clubhuis als vertrekpunt, afstappunt of eindpunt van toeristische wandelingen en fietstochten (meld je locatie aan bij fietsnetwerk.nl en dergelijke websites).
  • De golfbaan als routepunt van de Avondvierdaagse.
  • Meedoen aan de Burendag, Nationale Tuin & Klimaat Route en dergelijke initiatieven.
  • Natuurwandelingen onder leiding van een gids.
  • Vogelkijkactiviteiten.
  • Biologielessen voor schooljeugd.
  • Speurtochten voor kinderen.
  • Camperplaatsen.
  • Een picknickplaats.
  • Geocaching (geocaching.nl, geocaching.com).
  • Lezingen.
  • Quizavonden.
  • Een arboretum (bomentuin).
  • Een visvijver.
  • Extra sportaanbod buiten (bootcamp, fitness, volleybal, frisbee(golf), boogschieten, padel, paardrijden, bowling, jeu de boules, minigolf, voetbalgolf, vliegeren, nordic walking, langlaufen bij sneeuwval).
  • Extra sportaanbod binnen (bridge, dansles).
  • Yoga.
  • Wijnproeven.
  • Kookcursussen.
  • Autoshows op de parkeerplaats.
  • Behendigheidslessen voor honden.
  • (Buiten)concerten.
  • Filmavonden.
  • Vlooienmarkten, duurzame markt.
  • Modeshows.
  • Modelboot varen op vijvers.

Gerelateerde artikels:

Multi-Functional Golf Courses - The Answer to Highest and Best Use?

Best practice: Sigtuna Golfklubb

Ole Skarin was betrokken bij de open golfclub-visie van de Zweedse golffederatie (Svenska Golfförbundet). Een citaat uit een Golfmarkt-publicatie: "De golfwereld moet zich ervan bewust zijn dat ze voordelen kan bieden aan de maatschappij. Golf is gezond voor lichaam en geest, kan tot op hoge leeftijd worden gespeeld, biedt een sociale omgeving, helpt mee bij natuurbeleving. En denk eens aan de normen en waarden die we zouden kunnen integreren in de maatschappij. Onze jonge spelers groeien op met een 'code of conduct', etiquette die je niet zo vaak meer ziet. Maar we willen daar ook graag iets voor terug. En dat moeten we bespreken, met politici maar ook met de maatschappij in het algemeen. Dus in plaats van exclusief en geïsoleerd te zijn, vragen we of ze kunnen helpen om niet alleen tot de sportfamilie, maar ook tot een grotere kring te behoren.”

In een NGF-workshop gaf Skarin het volgende advies: "Elke club zou een visie moeten formuleren hoe er wordt gekeken naar het begrip 'open zijn'. Dat kan intern zijn, richting eigen leden, of extern naar organisaties buiten de golfclub. Als die visie er is, moet je ook de verantwoordelijkheid als bestuur nemen. Daarbij is weerstand vanuit bestaande leden een uitdaging. Die overwin je door impact te maken. Praat niet met één externe partij of persoon maar met vijftig, daarmee creëer je draagvlak."

Skarin was voorzitter van Sigtuna Golfklubb, de eerste 'open club' van Zweden. "Als bestuur van Sigtuna wilden we goede ideeën herkennen. We gingen praten met de leden, bij wie zoveel kennis en ervaring bleek. En door opener voor de leden te zijn, kwamen we ook makkelijker met andere mensen en partijen in de maatschappij in contact. Met natuurorganisaties bijvoorbeeld. Of met mensen die met hun hond langs de baan wandelen. We nodigden mensen uit. Vijftig verschillende organisaties, stakeholders, natuurverenigingen. Maar ook moeders die met hun kinderen wandelen, landeigenaren, historische verenigingen. Uiteindelijk hadden we een groep van 75 mensen die we in gemengde groepjes zetten. De vraag waarop die groepjes antwoord moesten geven, was: 'Je hebt een regio, waarvan golf deel uitmaakt. Wat kunnen we samen doen?" En dus kwamen ze met ideeën, zo’n honderd in totaal."

Gerelateerde artikels en rapporten: