Inhoud caddie

Best practices en succesverhalen

Voorbeelden uit de dagelijkse praktijk op het gebied van de GEO-thema's natuur, milieu en samenleving. Van initiatieven die duurzame speelkwaliteit bevorderen tot en met acties om bruggen te slaan met de omgeving van golfbanen.

Bomenoogst op Anderstein

Golfclub Anderstein werkt samen met Meer Bomen Nu, een initiatief van MEERGroen, Caring Farmers en Urgenda. Door bomen te planten, willen deze organisaties een bijdrage leveren aan biodiversiteitsherstel. Vrijwilligers van Meer Bomen Nu en de golfclub hebben in februari 2024 een dag lang zaailingen uit de heide gegraven zodat ze verplaatst kunnen worden naar betere plekken. In totaal zijn ruim 600 bomen en struiken geoogst. Het werk is extra waardevol omdat de heide gebaat is bij het verwijderen van zaailingen. Meer informatie: meerbomen.nu.

Meer Bomen Nu-actie op golfbaan

Rondleiding voor stakeholders

Een goede actie van Golfbaan Kralingen die navolging verdient: laat de positieve impact van je golfbaan zien aan je stakeholders. Golfbaan Kralingen vroeg ecoloog Joost den Houdijker in 2023 om Rotterdamse gemeenteraadsleden te vertellen over de ecologische voordelen van de baan. Lees meer op golfbaankralingen.nl.

Natuurontwikkeling op Golfclub Zwolle

Golfclub Zwolle boekt successen bij natuurontwikkeling op de baan, mede dankzij subsidies. "Twee jaar geleden is de golfclub begonnen met de ontwikkeling van bloemrijk grasland. (...) De aanleg van deze gebieden is tot stand gekomen met subsidie van de provincie Overijssel. Ook dit jaar heeft de golfclub subsidie aangevraagd bij de provincie, ditmaal om een tweetal poelen bij hole 13 uit te baggeren, op te schonen en te vergroten naar minimaal 200 m2. De poelen worden geschikt gemaakt als leefgebied voor de kamsalamander." Lees meer in deze nieuwsbrief

Natuurwandelingen op en rond Golfpark Spandersbosch

De golfbaan in Hilversum organiseert geregeld natuurwandelingen, voor leden en niet-leden. 

Goese deelt natuur

De Provinciale Zeeuwse Courant schreef in juni 2023 over een lovenswaardige activiteit van De Goese Golf: "De golfbaan in Goes is normaal gesproken alleen toegankelijk voor golfers, maar op de langste avond van het jaar is hij bestemd voor wandelaars die willen genieten van het landschap."

en accepteer marketing cookies om deze inhoud te kunnen bekijken.

WaterBank helpt KLM Open

Bij het KLM Open van 2023 heeft de WaterBank ruim 30.000 liter kwalitatief geschikt restwater aan Bernardus Golf geleverd. De verbinding met de aanwezige reststromen is op een duurzame manier gemaakt en door deze eenvoudige verbinding is ruim 30.000 liter grondwater bespaard gebleven voor het irrigeren van de golfbaan. Lees hier meer.

Teemarkers van eigen hout

Sommige golfclubs maken hun teemarkers van hout dat van de eigen baan komt. Een voorbeeld is Golf Club Sion in Zwitserland.

Greenkeepers werven

Golfbaan Bentwoud probeert mensen te interesseren voor het vak greenkeeping. De golfbaan nodigde in maart een groep studenten van de Boskoopse hoveniersopleiding uit. "Afgelopen maandag liepen ze mee met de greenkeepers van Bentwoud. Directeur Carla Prins-Laban: "Er is een groot tekort aan greenkeepers. We willen mensen graag vertellen wat het werk inhoudt en hen de liefde voor het vak overbrengen." Lees meer op de website van Rodi.

Natuurervaringen delen

Op Golfpark Spandersbosch is een bord neergezet waar foto's van dieren en planten worden opgehangen. Het zijn foto's gemaakt door leden: zij worden aangemoedigd om natuurfoto's te mailen naar het secretariaat. De mooiste foto's worden geprint en opgehangen. Lees meer op sustainable.golf.  

Nestkasten en ijsvogelwand op Spandersbosch

Golfpark Spandersbosch is actief met het plaatsen van nestkasten en heeft een ijsvogelwand aangelegd. "Dankzij advies van onze ijsvogelgoeroe is er al enkele keren een ijsvogel waargenomen." De golfbaan zorgt ook voor goede communicatie. In een artikel op golfparkspandersbosch.nl wordt het hoe en waarom uitgelegd. 

Advies inwinnen over inheemse bloemrijke vegetatie

Bij het inzaaien van kruiden- en bloemenmengsels is het belangrijk om advies van deskundigen in te winnen. Golfclub De Compagnie gebruikte eerst standaard bloemenmengsels, maar die zorgden voor vergrassing. In 2022 is een adviesbureau ingeschakeld en dat levert de golfclub veel op. Lees meer op heem.nl.

Samenwerking met De Waterbank

Prise d’eau Golf in Tilburg werkt samen met De Waterbank. In 2021 is een 'waterzak' op het terrein geplaatst. Het doel van de samenwerking is: restwater slim hergebruiken. De Waterbank is een coöperatieve vereniging bestaande uit publieke en private partijen, die zich als doelt stelt om de waterbalans terug in evenwicht te brengen. Lees meer op GOLF.NL.

Natuuroverzicht op de clubwebsite

Golfclub Anderstein heeft dankzij de inzet van leden en werkgroepen een zeer volledig overzicht van de flora en fauna op de baan. Anderstein-lid (en IVN-natuurgids) Kees van Rijsbergen heeft er foto's van gemaakt. Het fraaie overzicht is geplaatst op het openbare deel van de clubwebsite zodat iedereen er toegang toe heeft.

anderstein golfbaan flora fauna overzicht

Divot Day op Bentwoud

Gofbaan Bentwoud heeft in 2022 voor het tweede jaar op rij een "Divot Day" gehouden. Ditmaal hadden zich zo'n zestig vrijwilligers aangemeld om te helpen bij het vullen van divots in de baan met een mengsel van zand en graszaad. In ruil voor hun hulp kregen de vrijwilligers na afloop een drankje en snack van de golfbaan.

Een nieuwsbrief geheel gewijd aan pitchmarks

Om het aantal ongerepareerde pitchmarks te reduceren, is het noodzakelijk om spelers voortdurend te wijzen op het belang van pitchmarkherstel. De Oosterhoutse Golfclub verzond begin 2022 een nieuwsbrief die geheel gewijd was aan pitchmarks. Het is belangrijk om goed uit te leggen waarom pitchmarks hersteld moeten worden:

  • gebeurt het niet, dan ontstaan er oneffenheden op de green;
  • nog erger is dat niet gerepareerde pitchmarks tot meer ongewenst straatgras en onkruid op de greens leidt, straatgras en onkruid vestigen zich heel gemakkelijk in de niet gerepareerde kuiltjes;
  • het kan ook gebeuren dat de verhoogde rand van een niet gerepareerde pitchmark bij een volgende maaibeurt 'kaal' gemaaid wordt.

Schenking aan Meer Bomen Nu

Golfclub Zwolle heeft in 2022 en 2021 jonge bomen geschonken aan Meer Bomen Nu. Het gaat om jonge bomen uit de ecogebieden op de baan van GC Zwolle. Vrijwilligers van de club halen de bomen uit de grond. Lieke Geene van Urgenda en coördinator van het initiatief Meer Bomen Nu: "Deze circulaire manier van werken is nieuw en krijgt steeds meer voeten aan de grond. Kwekers kunnen onvoldoende bomen leveren voor alle klimaatdoelstellingen, maar de natuur levert genoeg. Ook in buitenland kijkt men inmiddels naar Nederland hoe wij hier samen met vrijwilligers gebruik maken van de kracht van de natuur."

"Zonneweide op technisch water"

Het Steunpunt Monumenten en Archeologie Noord-Holland heeft lof voor de "zonneweide op technisch water" die op de golfbaan van de Texelse is ontwikkeld. Exploitatiebedrijf de Krim creëerde eerst een irrigatiebassin voor beregeningswater. Toen bleek dat er dagelijks veel water verdampte, ontstond het idee om een drijvende zonneweide te installeren. Lees meer op de website steunpunterfgoednh.nl

Communicatieposters van De Edese

De Edese Golfclub Papendal heeft posters ontwikkeld om leden en gasten te informeren over duurzaam golfbaanbeheer en de natuur in de baan. Bijvoorbeeld een poster 'Geschiedenis', 'Paddenstoelen en planten', 'Vogels op de baan' en 'Vlinders en andere insecten'. Ook de poster 'Machines in de baan' is informatief. De posters zijn te vinden op de website edesegcpapendal.nl

Biotoopverbetering op Het Woold

Golfvereniging Het Woold heeft in juli 2021 het "Project Biotoopverbetering IJsvogel en Vleermuis en overige soorten" gepresenteerd. Dankzij een goede samenwerking tussen de vereniging, de baaneigenaren en natuurwerkgroep IVN Het Woold is de natuur op het golfterrein elk jaar uitgebreid. Vrijwilligers hebben daarbij een grote rol gespeeld. Lees meer op siris.nl, in Peelbelang, in het Eindhovens Dagblad, in het Nederland Dagblad en in een golfbijlage van het AD. Bekijk ook de presentaties van Het Woold in de GEO-bijeenkomst van augustus 2021.

en accepteer marketing cookies om deze inhoud te kunnen bekijken.

Gelpenberg en Joost Luiten Foundation werken samen

In 2021 zal de Drentse Golfclub De Gelpenberg samenwerken met de Joost Luiten Foundation. De Joost Luiten Foundation heeft als doelstelling kinderen met een afstand tot de golfsport in staat te stellen (vaker) te golfen. Deze afstand tot golf kan fysiek, geestelijk en/of materieel zijn. Samen met de stichting van Luiten wil De Gelpenberg kinderen in de gemeente Coevorden de kans geven om op een leuke en laagdrempelige manier kennis te maken met de golfsport.

Meer zorg voor de baan met een adoptieplan

Op De Dommel is in 2021 een hole-adoptieplan in het leven geroepen om leden te motiveren beter voor hun baan te zorgen. Het hole-adoptieplan wordt uitgelegd in een helder document met een positieve toon (lees het document hier) en met golfprofessional Wouter de Vries zijn een paar filmpjes gemaakt waarin uitgelegd wordt hoe je op de juiste manier pitchmarks herstelt, bunkers aanharkt en plaggen teruglegt.

en accepteer marketing cookies om deze video te kunnen bekijken.

Uitkijkpunt voor publiek op Tespelduyn

Op Landgoed en Golfbaan Tespelduyn wordt een openbaar uitkijkpunt gerealiseerd zodat niet alleen de golfers maar ook wandelaars en fietsers kunnen genieten van de mooie uitzichten die de golfbaan biedt. Het zal uitkijken op de bollenvelden, de duinen en het nabijgelegen Landgoed Keukenhof.

en accepteer marketing cookies om deze inhoud te kunnen bekijken.

Sponsoring van nestkastjes

Golfclub Gaasterland heeft binnen korte tijd een grote groep sponsors gevonden voor nestkasten. Die trekken vogels aan die natuurlijke bestrijders zijn van de eikenprocessierupsen en emelten. De vogelhuisjes zijn voorzien van de naam van de schenker en worden gemaakt door mensen met een beperking. Dat gebeurt via de lokale JP van den Bentstichting.

Pilot WUR en Anderstein

Golfclub Anderstein is betrokken bij een biodiversiteitsonderzoek van Wageningen University & Research. Het betreft het onderzoeksprogramma (PPS, Privaat-Publieke Samenwerking) Grasvelden, Klimaat & Biodiversiteit. Met dit onderzoek willen de initiatiefnemers oplossingen zoeken voor uitdagingen op het gebied van klimaat en biodiversiteit. Lees meer in een bericht van mei 2020.

Zonnepanelen op Dirkshorn

Golfbaan Dirkshorn heeft in 2020 102 zonnepanelen op het dak van de driving range geplaatst. "Daarmee kan in de toekomst een deel van de benodigde energie worden opgewekt. Naast de milieu-aspecten verlagen we als club onze jaarlijkse energierekening aanzienlijk." Ook zijn er laadpalen voor elektrische auto's geplaatst.

De golfbaan openstellen voor wandelaars

Op veel golfbanen is het mogelijk om een deel van het terrein op een veilige manier open te stellen voor wandelaars zodat ook niet-golfers van de natuur kunnen genieten. Golfclub De Dommel is een voorbeeld van een baan waar wandelpaden zijn gecreëerd. "Op deze manier kunnen we iets teruggeven aan mensen die in de buurt van de baan wonen", zegt de club.

Domnel golfbaan wandelpad

Golfclub De Haar heeft bij de uitbreiding van 9 naar 18 holes een openbaar wandelpad rond de golfbaan aangelegd. De golfbaan ligt in het historische Zuiderpark van Kasteel De Haar. Dankzij het pad geniet ook het grote publiek van de natuur en charme van het Zuiderpark.

Hulp voor buizerds op Capelle

en accepteer marketing cookies om deze inhoud te kunnen bekijken.

Schapen delen

Onder meer de Koninklijke Haagsche en de Noordwijkse Golfclub zetten schapen in voor beheer van de rough. De twee banen werken hierbij samen en zetten dezelfde kudde in. Begrazing door schapen maakt de rough schraler en draagt bij aan meer biodiversiteit. De schapen zorgen er onder meer voor dat de duindoorn niet te dominant wordt. In november 2020 verhuisde de kudde van de Haagsche naar de Noordwijkse. Robin Smithuis filmde het einde van deze kuddetocht.

en accepteer marketing cookies om deze video te kunnen bekijken.

Natuurwandelingen op Tespelduyn

Tespelduyn draagt de natuurwaarden op de golfbaan uit door enkele malen per jaar natuurwandelingen te organiseren, voor golfers en niet-golfers, "om u mee te laten genieten van al het geen dat bloeit en groeit op Tespelduyn". Verder wordt in de nieuwsuitingen van de baan aandacht aan de natuur op Tespelduyn besteed.

Duurzaam beheer bevordert diversiteit van paddenstoelen op golfbanen

Dankzij duurzaam beheer bevordert Golfclub Zwolle wasplaten (graslandpaddenstoelen). "Vergeleken met andere groeiplaatsen van wasplaten in Zwolle is de golfbaan samen met de begraafplaats Kranenburg qua soortenrijkdom een relatieve toplocatie", bericht naturetoday.com in november 2020. 

en accepteer marketing cookies om deze inhoud te kunnen bekijken.

Zonnepanelen op greenkeeperloods

Golfclub Anderstein heeft in het voorjaar van 2020 168 zonnepanelen op de machineloods geplaatst. Sinds 21 juni is er volgens de club ruim 6.489 kg aan CO2-uitstoot bespaard wat gelijk zou staan aan de aanplant van bijna 200 boompjes. Elektrische greenkeepermachines en golfkarren worden nu opgeladen met "eigen" stroom. Nieuwsblad De Kaap heeft in mei 2020 bericht over duurzaam beheer op de 27-holes baan.

Energiebesparing op de Noord-Nederlandse

Als partner van het platform Groningen CO2-neutraal is de vereniging aan de slag gegaan met haar energieverbruik en CO2-footprint. De eerste prioriteit ligt bij energiebesparende maatregelen.

Salamanders op de Oosterhoutse

De Oosterhoutse Golfclub stimuleert door verschillende maatregelen, waaronder de aanleg van nieuwe waterpoelen, de levensomstandigheden van salamanders.

en accepteer marketing cookies om deze inhoud te kunnen bekijken.

Ruim 100 vogelnestkasten op Herkenbosche

De Herkenbosche heeft in de afgelopen winterperiode meer dan 100 vogelnestkasten opgehangen. Het doel hiervan is om de populatie van spreeuwen en mezen te laten groeien. Spreeuwen zijn een "natuurlijke" bestrijder van engerlingen en mezen bestrijden de processierups.

 

Klusploeg op Twentsche werkt met eigen hout

Op de Twentsche Golfclub is een "klusploeg" - een team vrijwilligers - die allerlei klusjes en reparaties uitvoert. Het scheelt de club geld en verbindt de leden. De klusploeg heeft ook vier houten schuilhutten, geschonken door een sponsor, in elkaar gezet. Het hout komt van de eigen locatie en de dakbedekking komt van het oude clubhuis.

Samenwerking IVN en Golfbaan Stippelberg

Op Golfbaan Stippelberg is het aantal plantensoorten toegenomen. De soorten worden geteld door een team van IVN Gemert-Bakel.

Samenwerking Almkreek en natuurbeschermingsvereniging

De  golfbaan en de natuurbeschermingsvereniging Altenatuur hebben elkaar gevonden in een gedeeld belang.

Liemeer versterkt de biodiversiteit

Golf & Country Club Liemeer versterkt de biodiversiteit op de golfbaan, onder meer met kruidenrijke gewassen.

en accepteer marketing cookies om deze inhoud te kunnen bekijken.

Biodiversiteitsverrijking op Prise d'eau

Prise d'eau is in 2018 begonnen met een natuurproject dat gesubsidieerd wordt door de Provincie Noord-Brabant.

Mussen beschermen de fairways op de Twentsche

De Twentsche GC werkt mee aan een onderzoek door de Radboud Universiteit Nijmegen naar de afname van insecten (pagina 15 en 16). De club kwam er hierbij achter dat mussen zich ook voeden met engerlingen. Met nestkasten wordt het aantal mussen gestimuleerd.

De Semslanden vergroot soortenrijkdom met maaisel

Met maaisel van terreinen in Drenthe waar allerlei bijzondere kruiden groeien vergroot Golfclub De Semslanden de soortenrijkdom op de golfbaan.

Minder straatgras op fairways van The International

Dankzij droge zomers en door minimale bemesting en beregening heeft The International het straatgras op de fairways teruggedrongen. 

Elektrische apparaten op de range van Duinzicht

Op de drivingrange van Duinzicht worden de ballen geraapt door een elektrische robot en het gras wordt gemaaid door een elektrische robotmaaier.

Waterbesparing op de Lochemse

In 2017 is de Lochemse G&CC De Graafschap begonnen met het vernieuwen van de beregening waardoor er minder water nodig is. 

Vogelvriendelijk beleid op Wittem

Dankzij duurzaam beheer en adviezen van Vogelbescherming Nederland trekt de Zuid-Limburgse Golf & Country Club Wittem meer vogelsoorten.

Schapenbegrazing op de Lochemse

De Lochemse laat al tien jaar lang delen van de golfbaan begrazen door schapen. Hierdoor wordt de rough schraler, verbetert de gezondheid van het gras en ontstaat er ruimte voor bloemen. Bovendien worden golfballen in de rough gemakkelijker gevonden.

Herbruikbare flesjes in strijd tegen plastic zwerfafval

Steeds meer Nederlandse golfbanen strijden tegen single-use plastic en stimuleren dat leden en bezoekers herbruikbare waterflessen gebruiken.

Vogel- en insectenonderzoek op Welderen

Golfbaan Welderen werkt mee aan een onderzoek door de Radboud Universiteit Nijmegen met de titel ‘Verhongeren de vogels?’

Eendenvriendelijk beleid op de Amsterdamse

De club heeft nesten gemaakt en achter de tee van hole 9 is een eendenkooi aangelegd. Dit is gedaan door Stichting Het Eiland in opdracht van Haven Amsterdam en de Gemeente Amsterdam.

en accepteer marketing cookies om deze inhoud te kunnen bekijken.

Nieuwe regels: doorstroming en biodiversiteit

De nieuwe regels bieden kansen om de doorstroming in de baan te verbeteren en de biodiversiteit te verhogen.

Wittem laat met natuurborden zien wat de club doet

De Zuid-Limburgse G&CC laat aan de buitenwereld zien wat ze doet op het gebied van duurzaam beheer.

Leden van Holthuizen schilderen overzicht van fauna

Vijftien leden van Holthuizen hebben een schilderij gemaakt waarop het wild in de baan wordt afgebeeld.

en accepteer marketing cookies om deze inhoud te kunnen bekijken.

Oudere leden van Duinzicht helpen met duurzaam beheer

Een groep 70-plussers op Duinzicht helpt de greenkeeper met duurzaam beheer en GEO-klussen.

Informatief magazine over GEO-certificering

Golfclub Rozenstein gaf in 2016 een digitaal magazine waarin de leden uitleg krijgen waarom de club kiest voor "golf in een duurzame omgeving". De GEO-special bevat achtergrondverhalen en is kleurrijk geïllustreerd met veel foto’s van flora en fauna.

Batouwe ontwikkelt eigen natuurwebsite

Golfcentrum De Batouwe heeft in 2016 een aparte website ontwikkeld waarin alle gegevens over GEO-certificering worden verzameld: batouwenatuur.nl. De website kostte weinig geld omdat veel webdesigners gratis meewerkten. De ontwikkeling van de site werd als een zeer leerzaam proces ervaren. Lees ook een artikel op golf.nl.

Herstel van windwatermolen op Zeegersloot

Golfclub Zeegersloot heeft een onbruikbaar geworden windwatermolen in ere hersteld, niet alleen om op energiekosten te besparen, maar ook de "GEO"-belofte waar te maken om het poldergebied zoveel mogelijk in oorspronkelijke staat te houden of te herstellen.

en accepteer marketing cookies om deze inhoud te kunnen bekijken.

Tweede huis verkopen aan leden

Met een actie onder de kop "Tweede huis te koop op Golfbaan Midden-Brabant" stimuleerde de golfclub de verkoop van vogelhuisjes, nestkastjes voor spreeuwen om precies te zijn. Ook Golfclub Zeegersloot heeft een actie "Tweede huis op de golfbaan" georganiseerd.

Proefgreen op de Sallandsche

De Sallandsche Golfclub ‘de Hoek’ heeft in 2016 een oude green in ere heresteld en tot een proefgreen gemaakt. Op deze green worden verschillende innovatieve technieken en vernieuwende grassen getest. 

Kerkuilenkast op golfbaan in Dronten

Golfclub Golfresidentie Dronten heeft in 2015 in samenwerking met de Stichting Kerkuilengroep Nederland een kerkuilenkast in de baan opgehangen. De club hoopt zo de kerkuil op haar baan te krijgen.

Zonnebloemen in ruil voor nestkasten

In ruil voor zonnebloemen die op Golfbaan De Voortwisch groeiden, schonk zorgboerderij Den Olden Gaorden nestkasten aan de golfclub.

Open GEO-wedstrijd

In 2015 heeft Golfcentrum De Batouwe een wedstrijd georganiseerd waarbij het doel was om duurzaam beheer onder de aandacht te brengen. Op bijzondere plekken in de baan waren tijdelijke informatiebordjes geplaatst, bijvoorbeeld bij de oeverzwaluwwand, bijenkasten en beschermde planten. Leden van de GEO-commissie gaven in het clubhuis informatie over GEO en presenteerden het boek "Vogels en golfbanen".

Golfers@work op Nieuwegeinse

Onder de kop Golfers@work roept de Nieuwegeinse elk jaar leden op om mee te helpen bij een voorjaarsschoonmaak: zwerfvuil verzamelen, holeborden en terrassen schoonmaken, takenrillen aanvullen, nesten schoonmaken, bloembakken opnieuw vullen - en nog veel meer.

Jaarlijkse Birdwatching Day op golfbanen

Deze jaarlijkse vogelteldag op vele tientallen golfclubs is een goede manier om golfers en de buitenwereld bewust te maken van de grote vogelpopulatie en prachtige natuur op golfbanen. Lees hier meer.

Tips van de GEO Foundation

en accepteer marketing cookies om deze inhoud te kunnen bekijken.